Biuro Podróży Chortycia
Plac Na Bramie 8
37-700, Przemyśl


Kuchnia ukraińska

Kuchnia ukraińska – smaczna i zdrowa, pomimo tego iż obfituje w wiele tłustych i wysokokalorycznych potraw, słynie ze swojej różnorodności i długiej historii. Już od dawien dawna wiodącymi sektorami ukraińskiej gospodarki były rolnictwo i hodowla zwierząt. Chłopi zajmowali się również pszczelarstwem i rybołówstwem. Ukraińcy spożywali głównie produkty pochodzące z ich własnych gospodarstw. Najczęściej uprawiano żyto, pszenicę, jęczmień, owiec i grykę. W Naddniestrzu i wschodnich rejonach Karpat popularna stała się również uprawa kukurydzy. Znaczącą rolę w żywieniu mieszkańców Ukrainy odgrywają warzywa (ziemniaki, kapusta, buraki, cebula, czosnek, ogórki) i rośliny strączkowe (groch , fasola). Szczególnym produktem, z którego zresztą do dziś słynie Ukraina, jest olej słonecznikowy. Ważną gałęzią chłopskiej gospodarki była także hodowla zwierząt (krów, owiec, kóz i świń). Mleko było ważnym produktem spożywczym, natomiast mięso spożywano tylko podczas świąt. Konsumpcja drobiu i jaj była ograniczona. Na łatwo psującą się żywność ludność Ukrainy miała swoje sposoby – były to przeważnie suszenie, solenie lub wędzenie. Sól kuchenna i specjalna sól do mięs były szeroko rozpowszechnione w całej Ukrainie. Szczególnym upodobaniem cieszyła się (aż po dziś dzień) słonina.


Ukraińskie jedzenie można wyodrębnić ze względu na czas konsumpcji na żywność codzienną oraz strawy świąteczne. Do menu codziennego można zaliczyć przede wszystkim chleb – szacunek do tego produktu przekazywano z pokolenia na pokolenie, pojawia się on również w wielu przysłowiach ukraińskich. Chleb odgrywał ważną rolę w wielu zwyczajach i obrzędach, uosabiał gościnność i życzliwość . Chlebem i solą witano gości, krewni przynosili chleb do domu, w którym urodziło się dziecko. Na Ukrainie chleb wypiekany jest dwa razy w tygodniu , głównie z mąki żytniej, ale również domieszką mąki jęczmiennej, gryczanej lub owsianej. We wsiach karpackich przeważał chleb owsiany lub kukurydziany. Większości chłopków w XIX z powodu kiepskich warunków społeczno-ekonomicznych często brakowało chleba, dlatego ciasto do jego wypieku musiało zawierać domieszkę ziemniaków, fasoli, groszku lub otrębów, tłuczonych żołędzi czy komosy ryżowej.

Z ciasta chlebowego wyrabiano paszteciki wypełnione różnego rodzaju nadzieniem: ziemniakami, kapustą kiszoną, serem, gotowaną fasolą . Latem i jesienią w ich wnętrzu można było znaleźć wiśnie, śliwki i jagody. W niedziele i święta w wioskach niektórych regionów wypiekano naleśniki ze sfermentowanej gryki lub z mąki żytniej. Owsianka jest jednym z najstarszych dań z mąki (w kronikach historycznych została wspomniana już w 997 roku). To danie – gęste lub płynne – spożywano głównie podczas postu z ziemniakami, chlebem lub gotowaną fasolą. Drożdże wytwarzano z mąki żytniej lub gryczanej, do której dodano słód i gotowano we wrzącej wodzie. Popularnym daniem był lemiesz – robiono z prażonej mąki wlewanej do wrzącej wody, a następnie zapiekano w piekarniku. W wioskach huculskich, podolskich i bukowińskich w podobny sposób przygotowywano „kuleszę” (pol. mamałyga).

 

Wycieczka na Ukrainę pozwoli Państwu zyskać okazję na spróbowanie tejże pysznej i zdrowej kuchnii Ukraińskiej.


Dania mączne, makarony i pierogi były powszechne na Ukrainie. Makaron i pierogi były ulubionym daniem świątecznym i niedzielnym. „Warenyky” najczęściej faszerowano serem, ziemniakami i kapustą kiszoną. W wioskach karpackich najpopularniejszym nadzieniem był ser owczy, natomiast na Wołyniu nadziewano je przeważnie kaszą gryczaną zmieszaną z serem. Letnie warianty pierogów to oczywiście nadzienia z różnego rodzaju owoców.

Znaczące miejsce w diecie Ukraińców zajmowała owsianka. Na Zakarpaciu uwielbiano kaszki owsiane i kukurydziane. Z reguły gotowano je na gęsto (na wodzie) lub na rzadko (na mleku). Był to pożywny posiłek, który podawano głównie na lunch.

Wśród roślin warzywnych na Ukrainie w XVIII wieku powszechne stały się ziemniaki, wypierając tym samym wiele dań mącznych. W ciągu roku stanowiły podstawę żywienia w wielu wioskach, szczególnie karpackich, gdzie brakowało zboża. Niektórzy nazywali je nawet „drugim chlebem”. Często gotowano je w skórkach lub pieczono w piecach lub na ogniu. Ziemniaki spożywano w zasadzie o każdej porze dnia. Jadano je z kwaśną kapustą, ogórkami, kwaśnym mlekiem. Na Huculszczyźnie najczęściej doprawiano je czosnkiem. Kuchnia ukraińska obfituje w potrawy ze startych ziemniaków: pieczone naleśniki ziemniaczane, gotowane pierogi, bułki kapuściane. Ukraińcy chłopi spożywali również duże ilości kapusty, zwłaszcza kiszonej.

Najczęstszym, pozostającym do dzisiaj flagowym daniem Ukrainy, był barszcz. O jego znaczeniu w diecie ukraińskiej świadczy porzekadło „Nie ma barszczu, nie ma jedzenia” lub „Tam gdzie jest barszcz i kapusta nie ma pustego domu”. Na Ukrainie istnieje kilka odmian barszczu : z kiszonej kapusty, z buraków, ziemniaków i kapusty , ze szczawiu, komosy ryżowej i ziemniaków. Barszcz gotowano czasem z suszonymi rybami i grzybami. Do jego przyprawienia używano przede wszystkim czosnku i cebuli.

Czosnek to ważna przyprawa w ukraińskiej kuchni. W przekonaniach dawnych Ukraińców pełnił on rolę strażnika przed siłami zła. Dlatego też na przykład w wioskach karpackich wplatano ząbek czosnku w wianek weselny. Ojciec chrzestny trzymający dziecko podczas chrztu również musiał mieć przy sobie ząbek czosnku. Do dziś odnajduje on szerokie zastosowanie w kuchni Ukraińskiej, bardziej jednak jako przyprawa aniżeli amulet.